Graf Drakula
Graf Drakula (inglizcha: Count Dracula - Bram Stokerning “Drakula” (1897) gotika romanining bosh qahramoni va bosh antagonisti. Arxetipik vampir sifatida Drakula mashhur madaniyatning koʻplab asarlarida paydo boʻlgan, hatto Brem Stokerning romani bilan bevosita bogʻliq emas. Bundan tashqari, Drakula romanda boʻrilarning avlodi sifatida tasvirlangan.
Drakulaning prototipi haqiqiy tarixiy shaxs - 15-asrdagi ruminiyalik general Vlad III Tepes, Drakula nomi bilan ham tanilgan, Ruminiya Drakulidan - “iblis”, oʻrta asrlardagi Valaxiya knyazligining hukmdori ekanligiga ishonishadi. Stoker ishining baʼzi tadqiqotchilari, fantastik Drakulani Valaxiya hukmdori bilan aniqlab boʻlmasligi kerak deb hisoblashadi[1][2], garchi romanning oʻzida mumkin boʻlgan shaxs haqidagi band mavjud va baʼzi filmlar bu yangiligini butunlay chetlab oʻtadi.
Stokerning ijodi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Stokerning romani epistolyar hikoya shaklini oladi, unda asosiy xususiyatlar: graf Drakulaning xarakteri, kamchiliklari va afzalliklari turli hikoyachilar orqali ochib beriladi, ularning har biri oʻz nuqtai nazariga ega[3]. Drakula oʻlmagan, koʻp asrlar davomida yashagan vampir va ayni paytda Transilvaniya zodagonidir, u oʻzining kelib chiqishini Szekei va Attila bilan bogʻliq deb daʼvo qiladi. U Borgo dovoni yaqinidagi Karpatdagi eski qasrda yashaydi. Vampirlarni jirkanch, jasadga oʻxshash mavjudotlar sifatida tasvirlaydigan Sharqiy Yevropa folkloridan farqli oʻlaroq, Drakula, aksincha, aristokratik jozibani ochib beradi. Jonatan Xarker bilan suhbatlarida u o‘zining olijanob kelib chiqishi bilan naqadar g‘ururlanayotganini ko‘rsatib, qahramonlik, or-nomus va jasorat yanada muhimroq bo‘lgan shonli davrlarni sog‘inadi.[4]
Drakulaning yuksalishi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Grafning yoshligi va uning oʻsishi haqida batafsil maʼlumotlar deyarli yoʻq, ammo taʼkidlanishicha, “u hayotda gʻayrioddiy odam edi: bir vaqtning oʻzida askar, davlat arbobi, alkimyogar – oʻsha davrlarda kimyogarlik ilmiy bilimlar choʻqqisi hisoblangan. U zot aql va ilmga ega bo‘lib, qalbi qo‘rquv va pushaymonlikni bilmas edi... o‘z davrida undan oshib ketmaydigan ilmli yo‘q edi”[5]. Drakula Karpat togʻlarida Sibiu (shuningdek, Hermannshtadt nomi bilan ham tanilgan) shahriga qaragan va sehr va alkimyo haqida chuqur bilimga ega boʻlgan Nekromansiya akademiyasida qora sanʼatni oʻrgangan[5]. Uning taʼqibchisi Avraam Van Xelsingning soʻzlariga koʻra: “U Turkiya chegarasida daryo boʻyida turklar bilan jangda taniqli boʻlgan oʻsha gubernator Drakula boʻlishi mumkin. Agar shunday boʻlsa, demak u ajoyib shaxs, chunki oʻshanda ham, uzoq vaqtdan keyin ham u Zalesyening eng aqlli, eng ayyor va jasur ritsar[5] eslab kelingan. Oʻlgan va oʻz qalʼasi ibodatxonasida katta qabrga dafn etilgan Drakula vampir sifatida oʻlikdan qaytadi va bir necha asrlar davomida bir xil qalʼada uchta goʻzal ayol vampirlar bilan yashaydi[5]. Bu ayollar uning maʼshuqalarimi, opa-singillarimi, xotinlarimi yoki u oʻzi yaratgan vampirlarmi, romanda aniqlanmagan.[6]
“Drakula” romanidagi voqealar tavsifi
[tahrir | manbasini tahrirlash]Roman 19-asrning oxirida, Transilvaniya grafi Drakula dunyo hukmronligi uchun uzoq muddatli rejalarni ishlab chiqqan paytda sodir boʻladi. Oʻzining shuhratparast rejasi sari birinchi qadam, u oʻzining qonli terror saltanatini boshlamoqchi boʻlgan Angliyani tanlaydi. Birinchidan, u yangi malakali ingliz advokati Jonatan Xarkerni chaqiradi, unga notanish mamlakatda qonuniy koʻchmas mulk ishlarini hal qilishda yordam beradi.
Drakula oʻz qalʼasini tark etib, Transilvaniya tuprogʻi bilan toʻldirilgan 50 ta qutining biriga yashirinib, Rossiyaning Demeter kemasida yashirincha Angliyaga boradi. Drakula ekipaj aʼzolarini qon bilan oziqlantirish uchun foydalanadi. Natijada faqat bitta kapitan omon qoladi. Kapitanning kema jurnalidan siz oʻsha sayohatning gʻalati va dahshatli voqealari haqida bilib olishingiz mumkin. Drakulaning oʻzi itga aylanib, kemadan tushadi.
Tez orada Earl Jonatan Xarkerning kelini Wilhelmina “Mini” Myurrey va uning doʻsti Lyusi Westenra uchun xavf tugʻdiradi. Shuningdek, Drakula va shifokor Jon Sevard nazorati ostidagi ruhiy bemor Renfild oʻrtasida ibtidoiy aloqa mavjud. Renfild hasharotlar, oʻrgimchaklar, qushlar va boshqa jonzotlarni “hayot kuchini” oʻzlashtirishi uchun ularning hajmini oshirish tartibida edi. Renfild Drakulaning tashqi koʻrinishiga yoki yaqinlashayotganiga javob beradigan biosensorning bir turi boʻlib ishlaydi va shu bilan uning izlanishdagi rolini bajaradi. Bu vaqtda Drakula kechasi Lyusi Vetenraning yotoqxonasiga tashrif buyurishni boshlaydi, uning qonini ichadi va asta-sekin vampirga aylanadi. Lyusining ahvoli yomonlashishining asl sababini tushunmay, uning uch daʼvogarlari - Syuard, Artur Xolmvud va Kvinsi Morris umidsizlikka tushib, Sevardning ustozi, gollandiyalik Avraam Van Xelsingni chaqiradilar. Kasalning yonida sarimsoqni yoyish kabi barcha xavfsizlik choralariga qaramay, graf Drakula unga oxirgi hujumni amalga oshiradi, onasini oʻldiradi va Lyusini oʻlikka aylantiradi.
Butun vaqt davomida mahbus boʻlgan Xarker Drakula qalʼasidan qochib, Angliyaga zoʻrgʻa tirik va ruhiy jarohatlar bilan qaytadi. Sevardning taklifiga koʻra, Mina Van Xelsingga Xarkerning sogʻligʻini baholashga yordam beradi. U, shuningdek, shifokorga qasrda sodir boʻlgan voqealarni tasvirlaydigan kundalikni beradi. Xarkerning kundaligidagi maʼlumotlar Mina uchun yangiliklar maqolalarida, gazeta parchalarida va guruhning har bir aʼzosining kundaliklarida Drakula haqida boshqa har qanday havolalarni toʻplash uchun turtki boʻladi. Keyinchalik ular Drakula Sevardning qarorgohi yaqinida uy sotib olganini bilishadi. Ushbu qidiruvning maqsadi graf Drakulani topish va uni yoʻq qilishdir.
Van Xelsing, Sevard, Xolmvud va Morris bilan birga tanani oʻldirish va uning ruhini saqlab qolish uchun Lyusi dafn etilgan qasrga boradi. Keyinchalik Xarker guruhga qoʻshiladi. Bu ularga Transilvaniya tuprogʻi qutilarining joylashishini aniqlashga yordam beradi. Maʼlum boʻlishicha, Drakula ular uchun Londonning sharqiy, gʻarbiy, shimoli va janubida joylashgan “Graf De Vil” nomi bilan bir nechta turar-joylarni sotib olgan. Drakulaning rejasiga koʻra, u yer bilan qutilarning joylashishini hisobga olgan holda London tomonidan ilgari surilishi kerak edi.
Guruh ketma-ket qutichani topadi. Bu oʻzini xavfsiz his qilgan va kuchga ega boʻlgan joylar sonini yoʻqotadi. Ayni paytda, Renfild vampir bilan jangda oʻlik darajada yaralangan. Oʻlimidan oldin u Sevard va Van Xelsingga Drakula Minaga tashrif buyurganligi haqida xabar beradi. Shifokorlar Mina Xarkerning infeksiyasi haqida shundan bilishadi. Drakula uni tishlab, qonini ichishga majbur qildi. Drakula qorongʻi tumanga aylanib qochib ketadi va ular vampirning uyini qidirish va zararsizlantirishda davom etadilar. Drakulaning chaqishi bilan “suvga choʻmish” natijasida Mina u bilan telepatik aloqaga ega boʻladi. Bu uning uchun juda qiyin boʻladi, lekin Van Xelsing uni gipnoz qilish va grafning harakatlarini kuzatish uchun foydali deb topadi. Tez orada graf Drakula Transilvaniyaga qochib ketadi.
Qahramonlar Drakulani kuzatib, Transilvaniyaga boradilar, u yerda grafni qoʻriqlayotgan loʻlilar bilan qiyin jangdan soʻng halokatli uchrashuv boʻlib oʻtadi. Erlni oʻldirish uchun Xarker uning tomogʻini kesadi va Morris vampirning yuragiga pichoq bilan uradi. Drakulaning tanasi tuproqqa aylanadi, ammo bungacha Mina grafning yuzida tinchlik ifodasini koʻrishga muvaffaq boʻladi.
Drakulaning oʻziga xos xususiyatlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Graf Drakula toʻsatdan kayfiyat oʻzgarishiga duchor boʻladi. Shunday qilib, romanning boshida u samimiylik niqobini kiyadi, lekin ayniqsa uning yoʻlida toʻsiqlar paydo boʻlganda juda tez gʻazab otiga minadi. Uch vampir Jonatan Xarkerga hujum qilganda, shafqatsiz Drakula ularga qarshi jismoniy kuch ishlatadi, lekin juda tez yumshab, aybdorlarga mehribonlik bilan murojaat qiladi va ularning har birini yaxshi koʻrishiga ishontiradi.
Drakula qadimiy meʼmorchilikka befarq emas va unga chin dildan qiziqadi. Masalan, imorat sotib olayotganda “Yangi uy meni o‘ldiradi”, deb binoning eski bo‘lishini afzal ko‘radi, uning fikricha yangi uy yashashga yaroqli bo‘lishi uchun esa – asrlar kerak[5].
Drakulaning yana bir gʻururlantiradigan jihati - uning nasl-nasabi, jangchi merosi va Sekelidan kelib chiqishi, u Xarkerga gʻurur bilan aytib beradi. Shuningdek, u Britaniya imperiyasi tarixiga qiziqish bildiradi, uning xalqini hayajon bilan eslaydi. Graf dunyoga ibtidoiy va yirtqich qarashlarga ega; u oddiy odamlarning qorongʻi impulslardan nafratlanishi tufayli ularga hamdardlik bildiradi. Biroq, Drakula ham insoniy his-tuygʻularga ega va hatto koʻpincha sevishi mumkinligini aytadi[5].
Roman Drakula ingliz tilini juda yaxshi bilishini, Sharqiy Yevropa aksentisiz talaffuzga ega ekanligini koʻrsatadi. Shunday qilib, Drakula ilm va tillarni oʻrganishi mumkin.
Drakulaning tashqi koʻrinishi vaqt oʻtishi bilan oʻzgaradi. Roman boshida u ozg‘in, uzun oq mo‘ylovli, o‘tkir quloqli, o‘tkir tishli qilib tasvirlangan. Keyinchalik romanda u hayvonot bogʻida ilmoqli burun va oq chiziqli soqol bilan koʻrinadi. U butunlay qora kiyingan va kaftlarida sochlari bor. Jonatan Xarker Drakulani “qattiq koʻzlari” va “favqulodda oqarib ketgan” keksa odam sifatida tasvirlagan[5]. Gʻazablangan daqiqalarda Drakulaning haqiqiy hayvon tabiati paydo boʻladi va uning koʻk koʻzlari olovga aylanadi. Roman davomida Drakula yosharib boraveradi. Va Jonatan Xarker uni belkurak bilan urganidan keyin uning peshonasida chandiq qoladi, u butun roman davomida yuzida qoladi.
Kitoblar - Drakula hikoyasining taqlidlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]1901-yilda island yozuvchisi Valdimar Asmundson oʻzining “Zulmatning kuchlari” romanini nashr etdi, ammo bu kitobxonlar orasida mashhurlikka erisha olmadi.[7]
Drakula kinoda
[tahrir | manbasini tahrirlash]Drakula u yoki bu tarzda ishtirok etgan filmlar va televizion filmlar, shuningdek multfilmlar va seriallar roʻyxati:
- 1921-yil - Drakulaning oʻlimi (Vengriya). Bosh rolni Pol Askonas ijro etgan. 1922-yil - Nosferatu. Rejissyor Fridrix Murnau (Germaniya) tomonidan suratga olingan “Dahshat simfoniyasi” – qahramonlar ismlari o‘zgartirilgan romanning bepul filmga moslashuvi (chunki, rejissyorlar Stokerning merosxo‘rlari bilan mualliflik kelishuviga ega bo‘lmaganlar); bosh rolni Maks Shrek ijro etgan. 1931-yil - Drakula (AQSh), “Universal Pictures” qoʻrqinchli filmlar seriyasidagi birinchi Drakula filmi, bosh rolni Bela Lugosi. 1931-yil - Drakula (Ispaniya) Karlos Villar bilan, asosan Bela Lugosi filmini tafsilotlari bilan eslatadi. 1936-yil - Drakulaning qizi (AQSh), Universal Pictures kompaniyasining Gloriya Xolden ishtirokidagi vampirlar seriyasining navbatdagi filmi. 1943-yil - Drakulaning oʻgʻli (AQSh), Universal Picturesning vampirlar seriyasidagi navbatdagi film, Lon Cheni Jr. 1943-yil - “Vampirning qaytishi” rejissyori L. Landers. 1944-yil - Frankenshteyn uyi (AQSh). Jon Karradin oʻynagan Drakula bir vaqtning oʻzida va bir joyda uchrashadigan yirtqich hayvonlar guruhining bir qismiga aylanadi. 1945-yil - Drakula uyi (AQSh), Universal Picturesning soʻnggi yirik Drakula filmi, uni yana Jon Karradin ijro etgan. 1948-yil - Abbott va Kostello Frankenshteyn (AQSh) bilan uchrashadilar, bu janrdagi birinchi eksperimentlardan biri boʻlib, unda dahshat elementlari komediya elementlari bilan oʻzaro bogʻlangan. Bosh rolni Bela Lugosi ijro etgan. 1953-yil - Drakula Istanbul (Turkiya), Bram Stokerning romaniga moslashtirilgan.[8] 1958-yil - Drakula (shuningdek, Drakula dahshati), Kristofer Li oʻynagan Hammer Horrorning Drakula seriyasidagi birinchi film. (Buyuk Britaniya) 1960-yil - “Hammer Horror” seriyasidan Drakulaning kelinlari (Buyuk Britaniya). 1965-yil - Drakula: Zulmat shahzodasi (Buyuk Britaniya), “Hammer Horror” turkumidagi film. 1966-yil - Drakulaning oʻlimi, 8 daqiqalik qisqa metrajli film. 1966-yil - Drakula, 8 daqiqalik qisqa metrajli film. 1967-yil - “Vampirlar toʻpi” - rejissyor Roman Polanskiyning filmi. 1968-yil - Drakula qabrdan tiriladi (Buyuk Britaniya) - “Hammer Horror” seriyasidan film. 1969-yil - Susam koʻchasi. Graf fon Znak - mehribon vampir, hamma narsani sanashni yaxshi koʻradi: u muammolarni hal qiladi va organda oʻynaydi. 1970-yil - “Graf Drakula” (Italiya, Ispaniya, Germaniya, Lixtenshteyn) rejissyor Xesus Franko. Kristofer Li tomonidan ijro etilgan. 1970-yil - “Hammer Horror” seriyasidagi Drakulaning (Buyuk Britaniya) qonini tatib koʻring. 1970-yil - Drakulaning chandiqlari (Buyuk Britaniya) - “Hammer Horror” turkumidagi film. 1970-yil - malika Drakula (Buyuk Britaniya) 1972-yil - Drakula, 1972-yil (Buyuk Britaniya) “Hammer Horror” seriyasidan. 1972-yil - Blackula, unda afrikalik shahzoda Drakulaning hiyla-nayranglari natijasida vampirga aylanadi. 1972-yil Drakulaning qizi (AQSh) 1973-yil - “Hammer Horror” seriyasidan “Drakulaning shaytonning marosimlari” (Buyuk Britaniya). 1974-yil Drakula rejissyori Den Kertis va bosh rolni Jek Palans ijro etgan. 1974-yil - Drakula uchun qon (Italiya, Fransiya), shuningdek, Endi Uorxolning Drakula nomi bilan ham tanilgan. Udo Kier kabi. 1976-yil - Drakula - ota va oʻgʻil (Fransiya). Kristofer Li Graf Drakula rolini oʻynagan soʻnggi film. 1977-yil - Graf Drakula (Buyuk Britaniya), Lui Jourdan ishtirokidagi ikkinchi BBC filmi. 1978-yil - Nosferatu - “Tun hayollari” (Germaniya, Fransiya) - Verner Gertsog rejissyori boʻlgan “Murnau” klassik filmining remeyki. 1979-yil - Drakula (AQSh, Buyuk Britaniya) - gotika-romantik anʼanadagi film. Frank Langella sifatida 1979-yil - Love at First Bite[en], Jorj Hamilton ishtirokidagi romantik komediya. 1979-yil - Lord Vlad tarixiy faktlarga asoslangan boʻlib, Valaxiya hukmdori Vlad III Basarabning haqiqiy hayotini aks ettiradi, shuningdek, Vlad Drakula va Vlad Ipaler nomi bilan ham tanilgan. 1980-yil - Drakulaning oʻlimi (AQSh). Jerald Filding sifatida 1985-yil - Trakya Drakulaga qarshi qora komediya (Italiya). Edmund Perdom tomonidan ijro etilgan. 1989-yil - Drakulaning bevasi 1990-yil - Drakula (televidenie) (Kanada, AQSh). Geordi Jonson kabi 1991-yil quyosh botishi: chekinishdagi vampir, vampirlar yashaydigan sharpa shahar haqida gʼarbiy komediya. 1992-yil - Bram Stokerning Drakulasi (AQSh) - Stokerning romaniga juda yaqin hikoyani suratga olishga urinish, ammo Vlad Tepes tomonidan stilize qilingan oʻrta asr hikoyasi qoʻshilgan. Gari Oldman Drakula rolida. 1992-yil - The Young Indiana Jones Chronicles teleseriali (AQSh): epizodlardan birida (17-qism). 1993-yil - Koʻtarilgan Drakula (AQSh). Kristofer Atkins kabi 1994-yil - Nadiya. Drakula rolini Piter Fonda ijro etadi. 1995-yil - Drakula: oʻlik va baxtli (AQSh) - rejissyor Mel Bruks va Drakula rolini Lesli Nilsen oʻynagan parodiya. 2000-yil - Drakula 2000 (AQSh) - klassik hikoyaning zamonaviy versiyasi. Drakula rolini Jerar Butler ijro etadi. 2000-yil - Qonli toʻy. “Atirgullar qurbongohi” (Yaponiya) — Stokerning romani syujetidan biroz oʻzgartirilgan yaponiyalik “Malise Mizer” qorongʻu toʻlqinli guruhi ishtirokidagi ovozsiz musiqiy film. Drakula rolini Kukizava Yuuki, Van Xelsing Xiroki Koji, Jonatan Masashi Xaruna (Klaxa) ijro etadi. 2000-yil - Shahzoda Drakula (AQSh), rejissyor Jo Chappelle. Drakula rolini Rudolf Martin o‘ynaydi. 2000-yil - Buffi Drakulaga qarshi - Buffi Vampir qotilining epizodi 2002-yil - Drakulaning qaytishi (Italiya), unda harakat hozirgi kunga oʻtkaziladi. 2002-yil - Drakula, “Bokira qizning kundaligidan sahifalar”, Qirollik Vinnipeg baletining ovozsiz xoreografik talqini. 2003-yil - Drakula 2: Osmonga koʻtarilish[9]
- 2003-yil - Drakula 2: Koʻtarilish (AQSh), Drakula 2000 filmining davomi. 2003-yil - “Vlad” (AQSh, Ruminiya). 2003-yil - Men Drakulani orzu qilaman 2004-yil - Van Xelsing (AQSh), roman elementlaridan juda erkin foydalanilgan jangovar film. Richard Roksburg Drakula rolida. 2004-yil - Blade 3: Trinity (AQSh), vampir ovchisi Blade haqidagi komiksning uchinchi filmga moslashuvi. Asosiy yovuz odam - vampir Dreyk, “Drakula” - uning ismlaridan biri. 2004-yil - Dracula 3000 (AQSh, Janubiy Afrika) - qoʻrqinchli elementlarga ega fantastik film. 2005-yil - Dracula 3: Legacy (AQSh), Dracula 2000 va Dracula 2: Ascension filmlarining davomi. 2005-yil - Vampirning yoʻli (AQSh), film boshida Drakula (Pol Logan) vafot etdi. 2006-yil - Drakula (Buyuk Britaniya), Mark Uorren va Devid Suchet Van Xelsing rolini oʻynagan BBCning uchinchi versiyasi. 2006-yil - Drakula oilasining tashrifi (Niderlandiya), qora komediya. Garri Xyus kabi 2008-yil - Kutubxonachi: Yahudo kubogining laʼnati (AQSh), fantaziya elementlari boʻlgan sarguzasht filmi. Drakula - asosiy antagonist, oddiy odam niqobi ostida yashiringan. Bryus Davison kabi 2011-yil - Haqiqat izlashda: Graf Drakulaning haqiqiy hikoyasi 2012-yil - Dracula 3D, 3D film, klassik moslashuv. Rejissyor Dario Argento, bosh rolni Tomas Kretschmann ijro etgan. 2012-yil - Beshinchi soat. Vampirlar agentligi haqida rus seriallar. Regimantas Adomaitis Drakula rolida. 2013-yil - Drakula (Buyuk Britaniya, AQSh), Aleksandr Greyson / Drakula rolini oʻynagan Jonatan Ris Meyers oʻynagan dahshatli/drama teleseriali. 2014-yil - Drakula (AQSh), Drakulaning vampirga aylanishi haqida hikoya qiladi. Bosh rolni Luke Evans ijro etgan. 2014-yil - Real Ghouls (Yangi Zelandiya, AQSh). Bosh qahramonlardan biri, vampir Vladislav - Vlad Ipalerning parodiyasi. 2016-yil - Penni Dreadful (televidenie) (Buyuk Britaniya, Irlandiya, AQSh). Serial yirtqich hayvonlar va Viktoriya Angliya davrining turli mualliflari, shu jumladan Kristian Kamargo oʻynagan Drakula romanlarining qahramonlari asosida yaratilgan. 2020-yil - Drakula (Buyuk Britaniya), Drakula rolida Kleys Bang ishtirokidagi dramatik serial. 2021-yil - Drakulov (Rossiya), rossiyalik graf Drakulov rolida Mixail Galustyan bilan parodiya filmi.
Drakula animatsiyada
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Vampir Drakula, zulmat imperatori (1980) - yapon multfilmi.
- Ghostbusters (filmatsiya) - Ovchilar jamoasi Drakula shades filmining 36-qismida Drakula bilan uchrashadilar.
- DuckTales (1987) - 64-qismda Duksburgda yangi Scrooge McDuck kinoteatri ochildi, unda eng dahshatli va eng daromadli dahshatli filmlar namoyish etiladi; yirtqich hayvonlar kabi kiyingan aktyorlar shahar boʻylab sayr qilib, kinoteatrni reklama qilishadi. Biroq, shaharda haqiqiy yirtqich hayvonlar paydo boʻladi va ular orasida graf Kryakula ham bor.
- Skubi-Du va yirtqich hayvon poygasi (1988) - Shaggy koʻp noxush soatlarni boshdan kechirishi va boshqa birovning poyafzaliga kirishi kerak boʻladi, graf Drakula uni va Skubi-Duni Transilvaniyaga uloqtirganda, u yerda ularni eng ajoyib sarguzashtlar kutmoqda.
- Drakulito-vampir (1992) - vampirlar oilasi haqidagi nemis-fransuz animatsion seriali.
- Monster Force (1994) - animatsion teleserial, unda Drakula zulmat shahzodasi va asosiy yovuz odam sifatida namoyon boʻladi.
- Monster Farm (1998) — Amerika animatsion teleseriali boʻlib, uning bosh qahramonlari hayvonlar va yirtqich hayvonlar duragaylaridir. Ular orasida xo‘roz va vampir duragaylari bo‘lgan graf Kudahkula ham bor.
- Betmen Drakulaga qarshi (2005) - syujetga koʻra, Betmen Drakula harakatining oldini olishi kerak - Gotham aholisini vampirlarga aylantiradi.
- Monster High - bu Amerika moda qoʻgʻirchoqlari seriyasi va xuddi shu nomdagi animatsion serial boʻlib, unda bosh qahramonlardan biri Drakulaning qizi Drakulaura.
- Nosferatu. “Tungi dahshat” (2010) - Billyʻs Band ishtirokidagi animatsion musiqiy film.
- “Flinttoshlar Rokula va Frankenston bilan uchrashadi” serialining epizodi bo‘lib, unda vampirlar grafi Fred Flinstonning rafiqasi Vilmaga oshiq bo‘lib qoladi va uni o‘z qasriga sudrab borishni xohlaydi.
- Maxluqlar taʼtilda (2012) - Sony Pictures Animation tomonidan ishlab chiqarilgan va Columbia Pictures tomonidan chiqarilgan Amerika animatsion komediya filmi. Drakula ovozi Adam Sandler tomonidan ijro etilgan.
- Fairy Rus (2013) - “Kvartal-95” studiyasidan Ukraina siyosiy animatsion seriali. 3-fasl 23-24-qismlar “Transilvaniyada”.
- Qahramonlar jamoasi! (2013) - Drakula, Marvel komikslari qahramoni sifatida, Qizil Boshsuyagi Kabalga qoʻshilgan yovuz odamlardan biri sifatida ishlaydi. Kapitan Amerika Ikkinchi Jahon urushi haqidagi xotiralarida Drakulaning vampirlariga Ruminiyani natsistlardan qaytarib olishga yordam berganini eslatib oʻtdi.
- Maxluqlar taʼtilda 2 (2015) — Sony Pictures Animation tomonidan ishlab chiqarilgan va Columbia Pictures tomonidan chiqarilgan Amerika animatsion komediya filmi. Drakula ovozi Adam Sandler tomonidan ijro etilgan.
- Maxluqlar taʼtilda 3: Dengiz chorlamoqda (2018) — Sony Pictures Animation tomonidan ishlab chiqarilgan va Columbia Pictures tomonidan chiqarilgan Amerika animatsion komediya filmi. Drakula ovozi Adam Sandler tomonidan ijro etilgan.
- Ertakdagi patrul (2019) - 34-qism Varya, Masha, Snejka va Alyonka Drakulani ziyorat qilish uchun borganida, u Scrooge McDuck kabi milliarder edi va qizlar qoʻrquvlarini yengishgach, ularga yoʻl koʻrsatuvchi artefakt berdi va gʻoyib boʻldi.
- Maxluqlar taʼtilda 4: Transformaniya (2022) — Sony Pictures Animation tomonidan ishlab chiqarilgan va Columbia Pictures tomonidan chiqarilgan Amerika animatsion komediya filmi.
Manga va anime ichida Drakula
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Hellsing - Alucardning xarakteri - Van Xelsingning avlodlariga xizmat qiladigan xuddi shu Drakula.
- Meltblood - Zepia Eltnam Oberon qahramoni Drakulani Wallachia provinsiyasi aholisining ogʻzidan mish-mish sifatida oʻzida mujassam etgan. Uning oʻzi ham Drakulaning anime variantlaridan biri boʻlib, provinsiyaning nomini Valachia kechasi deb ataydi.
- Don Drakula - bosh qahramon, “stereotipik” Drakula oʻz oilasi bilan qalʼa bilan Transilvaniyadan Tokioga, Yaponiyaga koʻchib oʻtadi.
- Oxirgi serafim - Bu animedagi aristokratik vampirlardan biri Krul Tepesning 3-avlodi boʻlib, u bosh qahramon Yuichira Xakuyaning ukasini tishlagan.
- Aria the Scarlet Bullet - soʻnggi anime seriyasida bosh qahramonlar Toyama Kinji va Kanzaki Aria Xolms graf Drakula bilan, yaʼni Vlad the Impaler bilan yuzma-yuz turishadi.
- Fate/Apocrypha - Muqaddas Grail urushida qatnashish uchun chaqirilgan qahramon ruhlardan biri. Serialning syujetiga koʻra, qahramon Vlad Qoʻrgʻonning oʻzi va “Drakula” nomi va uning vampir ekanligi haqidagi mish-mishlar uning halokatli harbiy mardonavorligini faqat egri buzib koʻrsatadi. Hayoti davomida u oddiy odam boʻlganiga qaramay, u vampir qiyofasida urushda qatnashish uchun chaqirilgan. U oʻzi va bu taxallus haqidagi mish-mishlarni oʻzi va oʻz turi uchun sharmandalik deb hisoblaydi va urush paytida u vampir qobiliyatlariga murojaat qilishni rad etadi.
- Castlevania - jasur qiz Liza toʻgʻridan-toʻgʻri Count Drakula qalʼasiga keladi va u bilan mavjud boʻlgan barcha ilmiy bilimlarni baham koʻradi. Uning olijanob maqsadi bor - qiz eng yaxshi shifokor boʻlishni va odamlarning hayotini osonlashtirishni xohlaydi, lekin mahalliy aholi uning gʻayratini qadrlamadi va bir yil oʻtgach, Liza jodugarlik uchun olovda yondirildi. Gʻazablangan Drakula oʻz sevgilisi uchun qasos olishga qaror qiladi - u shahar aholisiga bir yil vaqt beradi va keyin ularga doʻzaxdan jinlar toʻdalarini yuboradi.
- Rosario + Vampir - Alucard qahramoni - qizi bilan Yaponiyaga taʼqibdan qochib ketgan bosh qahramon Drakulaning ajdodi.
- #DRCL Midnight Children - Drakula personaji - manga Shinichi Sakamotoning moslashuvi boʻlib, birinchi jild chiqqan paytda Count Drakula asl nusxadan farq qilmaydi.
Komikslarda Drakula
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Marvel komikslar olamida Drakula vampirlarning super yovuzlaridan biri hisoblanadi. U bilan koʻplab super qahramonlar jang qilishdi: Blade, Doctor Strange.
- DC Comics olamidagi komikslardan birida Betmen Drakula bilan jang qiladi, u qahramonning koʻplab dushmanlarini Joker kabi vampirlarga aylantirgan. Betmen va Drakula multfilmi ana shu hikoya asosida yaratilgan.
- Drakula Dell Comics-dagi super qahramon, ammo u faqat afsonaviy grafning avlodi.
- Pat Mills va Olivier Ledroy tomonidan yozilgan fransuz BD-romanida “Rekviyem Chevalier Vampire”da Drakula Qiyomat dunyosidagi Dragoniyalik vampirlarning davlat boshligʻi - gunohkorlar qandaydir yovuz ruhlar shaklida qayta tugʻilgan keyingi hayot pokxonasidir.[10]
Adabiyotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Andrey Shari va Vladimir Vedrashko . “D belgisi: Drakula kitoblarda va ekranda” (2009).
- Erlixman V. V. Drakula. Vampir shahzoda sirlari. - M .: Veche, 2013. - 240 b. - (Sirli odam). 3000 nusxa ISBN 978-5-4444-1240-4 .
- Arvohlar mavjud emas, Kir Bulychev . Drakula - asosiy antagonist, keyinchalik Veselchak V. uning tashqi koʻrinishi ostida yashiringanligi maʼlum boʻldi.
- Tsymburskiy V. L. "Graf Drakula", tarix falsafasi va Zigmund Freyd[sayt ishlamaydi] (mavjud havola) // Stoker B. Vampir: (Count Drakula). M., 1990. S. 334-336
- Senf, Carol N.. «Dracula: The Unseen Face in the Mirror» in the Norton Critical Edition of Dracula, 1997 — 512-bet. ISBN 978-0-393-97012-8.
- Stoker, Bram. Dracula — 542-bet.
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „Count Dracula vs Vlad the Impaler“ (en). ucs.mun.ca. 2021-yil 21-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 30-iyul.
- ↑ Arnds, Peter (2015). "Gypsies and Jews as Wolves in Realist Fiction". Lycanthropy in German Literature. London: Palgrave Macmillan. pp. 69–96. doi:10.1057/9781137541635_5. ISBN 978-1-137-54163-5..
- ↑ Senf 1997.
- ↑ Miller 1999, pp. 187–188: "The closest we have is that there is a short section on Bathory in Sabine-Gould's The Book of Were-Wolves which is on Stoker's list of books that he consulted. But a careful examination of his Notes shows that while he did make a number of jottings (with page references) from this book, nothing is noted from the Bathory pages. And there is nothing in the novel that can be attributed directly to the short Bathory sections.".
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Stoker.
- ↑ Halberstam, Judith (1993). "Technologies of Monstrosity: Bram Stoker's "Dracula"". Victorian Studies. 36 (3): 333–352. ISSN 0042-5222. JSTOR 3828327..
- ↑ „Исландский брат «Дракулы»: потерянный текст, о котором все забыли“. www.livelib.ru (2017-yil 22-mart). Qaraldi: 2022-yil 16-iyun.
- ↑ Hensley, Wayne E. (2002). "The Contribution of F. W. Murnau's "Nosferatu" To the Evolution of Dracula". Literature/Film Quarterly. 30 (1): 59–64. ISSN 0090-4260. JSTOR 43797068..
- ↑ Skal, David J. (2011). "Introduction—Dracula: Undead and Unseen". In Browning, John Edgar; Picart, Caroline Joan (eds.). Dracula in Visual Media: Film, Television, Comic Book and Electronic Game Appearances, 1921–2010. Jefferson, North Carolina: McFarland & Co. ISBN 978-0-7864-3365-0. OCLC 664519546..
- ↑ Browning, John Edgar; Picart, Caroline Joan, eds. (2011). Dracula in Visual Media: Film, Television, Comic Book and Electronic Game Appearances, 1921-2010. Jefferson, N.C.: McFarland & Co. ISBN 978-0-7864-3365-0. OCLC 664519546..